O sector do transporte de mercadorías por estrada é un nicho laboral para as mulleres

O sector do transporte de mercadorías por estrada, descoñecido polo colectivo feminino en xeral, pode representar “un nicho laboral para as mulleres”. Así se desprende do estudo As mulleres non sector do transporte de Mercadorías por estrada, realizado por Apetamcor (Asociación Empresarial de Transporte de Mercadorías por Estrada de Galicia) e dirixido pola profesora de Economía Aplicada da USC Pilar Freire Esparís, que se presentou onte na sede compostelá da asociación e que contou coa participación das conselleiras de Emprego e Igualdade, María Jesús Lorenzana, e a de Transportes e Mobilidade, Ethel Vázquez.

A secretaria xeral de Apetamcor, Mª Elisa Otero López, realizou unha retrospectiva da asociación na que destacou o capital humano co aumento da presenza feminina, así como o traballo desenvolvido polos transportistas durante a pandemia, e lembrou os logros cultivados durante 34 anos de actividade, como o cambio normativo conseguido nas Cortes Xerais, que se traduciu en descontos do gasoleo para os transportistas de toda España ao permitir a construción de unidades de subministración propias como a de Vendas da Barreiras, no concello de Riós, pioneira no Estado.

Ethel Vázquez, conselleira de Transportes e Mobilidade, puxo de relevo o “diálogo permanente e fluido que manten a Xunta co sector, como quedou acreditado co paro da actividade do pasado mes de marzo e iniciativas como a mesa xeral de diálogo impulsada cos transportistas”.

Pola súa banda, Mª Jesús Lorenzana valorizou a colaboración da Xunta co sector para eliminar estereotipos, avanzar nas medidas de conciliación e apoiar o liderado das súas traballadoras”. Destacou ademáis o papel de Apetamcor na inserción sociolaboral para mulleres vítimas de violencia de xénero, o que, a xuizo da titular de Emprego, “amosa o seu compromiso e implicación no apoio ao colectivo feminino máis vulnerable”

Ambas conselleiras deixaron una mensaxe clara: “O papel cada vez máis destacado da muller no transporte, un sector esencial para o funcionamento económico e social”.

Neste sector tan masculinizado, a incorporación das mulleres, aínda escasa pero cada vez máis notoria, «elevou a cualificación do sector» e o colectivo feminino preséntase xa como unha peza crave para o seu desenvolvemento, segundo explicou Pilar Freire, quen engadiu que “as mulleres, sen ningunha dúbida, teñen un nivel de formación moi superior ao dos homes”, o que queda demostrado non só en postos de
dirección das empresas senón nos labores administrativos, e no perfil das condutoras.

A profesora Freire chamou a atención sobre as “mulleres vinculadas ao sector que permanecen invisibilizadas e cuxa contribución é moi importante”. Neste sentido, destacou a aquelas familiares de autónomos e empresarios que realizan tarefas de xestión e que, mesmo, “son as que capacitan á empresa”.

A directora do estudo referiuse á percepción de discriminación descrita polas enquisadas, e concluíu que “as mulleres ocupadas perciben maior discriminación que as familiares de transportistas”, e concretamente identificou “as condutoras” como as que máis a acusan, entre outras cousas, pola falta de infraestruturas adecuadas para o colectivo feminino nas áreas de descanso.

Tras a exposición do estudo as empresarias do transporte de mercadorías, Silvia Chaves Freire, Lucía Castiñeiras Recarey e Noemi López Sande, debateron sobre actuacións para favorecer o acceso das mulleres ao sector, como a adaptación das infraestruturas para elas en áreas de servizo, así como a vixilancia destes espazos, o deseño de roteiros que posibiliten a conciliación familiar e o cumprimento
normativo das operacións de carga e descarga, entre outras cuestións.

A profesora emérita catedrática de Historia Económica da USC María Xosé Rodríguez Galdo expuxo as conclusións deste pioneiro estudo, entre as que destacou que as mulleres deste sector cualifican o capital humano, que se trata dunha actividade que non impide a mulleres e homes levar a cabo os seus proxectos vitais e que, ante a falta de traballadores no sector, pode ser un importante nicho laboral para
as mulleres.

Por outra banda, a secretaria xeral de Apetamcor, Mª Elisa Otero López, na súa retrospectiva da asociación lembrou a creación e desenvolvemento do software propio de tacógrafo dixital, denominado Vexa- Td, a consecución das xuntas arbitrais, así como a lexislación sobre a Acción Directa que permite dirixir a reclamación contra o cargador principal en caso de falta de pagamento de portes, “que hai 10 anos era frecuente e agora con esta ferramenta cada vez sucede menos”.

No seu repaso de logros citou melloras incluídas no último Real Decreto deste ano, como a prohibición de que o condutor realice carga e descarga de mercadorías, que os tempos de espera non poden ser superiores a unha hora e a obrigatoriedade de repercutir en pórtelos a subida do carburante, entre outras.

Tamén puxo en valor o traballo realizado pola asociación e os propios socios en aspectos como a formación, de maneira que se pasou de crer nos anos 90 “que non sairiamos de España e hoxe o transporte internacional representa o 70% do noso traballo e percorremos de forma natural os 27 países da Unión Europea”.

“Temos moitas frontes abertas e hai que continuar esixindo unha e outra vez os nosos dereitos sen desalentarnos”, resaltou a secretaria xeral de Apetamcor, que reivindicou á asociación como “unha ferramenta necesaria e útil”, que na actualidade é a máis representativa do sector en Galicia por número de empresas, con máis de 1.400 asociadas, 5.400 vehículos e outros tantos condutores asalariados. Apetamcor conta con catro sedes, unha en cada provincia, e con 65 persoas contratadas
directamente.